Project

Sint Barbarakirche

Sint Barbarakirche

Uurwerken, de uurwerkmakerij van Jacob Ten Hoeve staat er vol mee. In alle soorten en maten zijn er uurwerken te vinden. Uurwerken die wachten op een moment dat ze een doel krijgen, een betekenis. Zo ook dit Torenuurwerk.

‘’ Ik kocht dit Torenuurwerk ongeveer 25 jaar geleden van een handelaar’’ vertelt Jacob ten Hoeve. ‘’Deze handelaar kreeg het uurwerk tijdens een van zijn vele reizen naar Frankrijk in handen. Als gevolg van ontkerkelijking en het verval van verschillende grote gebouwen in Frankrijk kwamen de Torenuurwerken beschikbaar. Ik zag het uurwerk en wilde het direct graag hebben. Op dat moment had ik nog geen idee waarvoor of wanneer ik het zou gaan gebruiken. Maar ik wist dat de juiste gelegenheid zich vanzelf zou voordoen’’

De transparantie van de geslepen glazen omkadering maakt het mogelijk de werking van het raderwerk helemaal te kunnen volgen. Zo is te zien hoe via het hefwiel op de top van deze installatie het gewicht door het uurwerk zakt.

Herr Von Schwartenberg, van de Sint Barbarakirche oftewel de Sint Barbarakerk bezoekt Friesland en met name de Friese meren regelmatig. Tijdens een van zijn bezoeken aan Friesland loopt hij de klokmakerij van Jacob te Hoeve in Joure binnen. Na veelvuldig contact met de klokmaker vraagt hij hem een bijzonder uurwerk te maken voor in zijn kerk. Herr Von Schwartzenberg geeft aan graag een uurwerk te willen dat het Getijdengebed aangeeft. Het uurwerk krijgt een centrale plaats in de kerk en dient vanuit elke hoek goed zichtbaar te zijn. Bijzonder detail; het uurwerk dient te worden geplaatst in een driehoekige pilaar op maar liefst drie meter hoogte.


Inspiratie

Na een duidelijke beschrijving van de wensen van Herr Von Schwartzenberg is de eerste stap het opdoen van inspiratie. ‘’Als er iets bedacht moet worden ga ik vroeg op bed. Dan ben ik er zeker van dat ik vroeg wakker ben, zo rond 3 uur/half vier. Dan heb ik de tijd en rust om na te denken over de dingen die ik nodig heb. Dan schrijf ik wat op of teken ik wat. Meestal heb ik tegen de morgenstond het ontwerp helder voor de geest. En dan begin ik’’ aldus Jacob ten Hoeve

Deel deze pagina met vrienden of kennissen:

Het begin

Bij het uitwerken van het geheel speelde de ruimte waarin het uurwerk diende te worden geplaatst een belangrijke rol. Het Torenuurwerk diende in een bestaande driehoekige pilaar op drie meter hoogte te worden geplaatst in een ruimte van 1,5 bij 1,5 meter. ‘’Eerst heb ik in mijn werkplaats een driehoek van aluminium op de grond gemaakt’’ vertelt Jacob. ‘’Vanuit dit driehoek is het uiteindelijke frame opgebouwd. Dit frame kan straks dan gemakkelijk in de pilaar van de kerk geplaatst worden. In het aluminium frame heb ik vervolgens het uurwerk geplaatst’’. Na het plaatsen van het uurwerk is het tijd om de gewichten van het uurwerk vorm te gaan geven. Deze gewichten zijn ter aandrijving van het Torenuurwerk


Glas in Lood

De St. Barbarakerk is een prachtige kerk waarbij grote raampartijen in glas in lood een belangrijke rol spelen. Deze prachtige panelen in diverse kleuren brachten Jacob op een idee. ‘’Ik ben al jarenlang bevriend met een glazenier gespecialiseerd in glas-in-loodramen. In overleg met Herr Von Schwartzenberg heb ik de traditionele gewichten vervangen door twee panelen van glas-in-lood. De kleuren van de glas-in-loodramen uit de kerk zijn bij de kleine panelen ook gebruikt zodat het een mooi geheel vormt. De glas-in-loodpanelen gaven ook ruimte voor symboliek. Zo beeldt het ene gewicht de ‘’Lam Gods’’ uit en is ‘’De Dood’’ in het andere gewicht gesymboliseerd. ‘’

Wijzerplaat

Een belangrijke wens van Herr Von Schwartzenberg was een wijzerplaat die het Getijdengebed aangaf. Het Getijdengebed is een dagelijks gebed dat vanuit de Katholieke kerk aan monniken, monialen, priesters en leken wordt voorgeschreven. Het Getijdengebed bestaat uit acht gebedsstonden. De gebedstonden zijn verdeeld over 24 uur en iedere drie uur vindt er een gebedstonde plaats.

Deel deze pagina met vrienden of kennissen:

Op de wijzerplaat staan alle acht gebedsstonden afgebeeld met de Latijnse namen. Omdat de acht gebedsstonden samen 24 uur vormen was het nodig het uurwerk aan te passen van een 12-uurswijzer naar een 24-uurswijzer. Op de wijzerplaat is ook de dag en nacht gesymboliseerd. De dag is gesymboliseerd in de vorm van de zon en de nacht door de sterren. Ook heeft wijzerplaat ook een wijzer. Kenmerkend van de wijzer is de kleurkeuze; hemelsblauw. Dit hemelsblauw gecombineerd met de (matte) glazen wijzerplaat geeft het uurwerk een heldere en moderne uitstraling. Een belangrijk detail van de wijzer is het oneindigheidsteken aan het uiteinde van de wijzer. Het achtvormige figuur, dat geen begin en eind kent, staat symbool voor de oneindigheid.


Slinger

Net als de gewichten en de wijzerplaat heeft de slinger een symbolische rol. Alfa en Omega zijn de eerste en de laatste letter van het Griekse alfabet. Om die reden wordt de uitdrukking ‘’Ik ben Alpha en Omega’’ gebruikt om het begin en het einde aan te geven.

Het vertrek

Aan elk begin komt een eind en dan is de tijd gekomen dat het uurwerk klaar is voor vertrek. Klokmaker Jacob vertelt wat dit betekent: ‘’Als je me het eerlijk vraagt, vind ik het jammer als een klok vertrekt. Het is toch een soort geesteskindje. Zeker bij dit project was er een strakke deadline. Het uurwerk heeft hier maar een paar dagen gestaan. Ik zie liever dat een uurwerk een paar maanden blijft. Dan kan ik erom heen lopen, ervan genieten en het geheel bewonderen. Maar het bijzondere van dit uurwerk is dat het mij veel inspiratie heeft gegeven voor nieuwe uurwerken. Zeker het driehoekige had ik nooit eerder toegepast maar is mij zeer goed bevallen. Een driehoek heeft drie open zijden waardoor een uurwerk goed tot zijn recht komt. Inspiratie genoeg voor een nieuw project.’’

+31 (0) 513 41 3339

Ontworpen door Jac. ten Hoeve